Bir Narsistle Beraber Olduğumu Nasıl Anlarım?
Herkesin hayatında bir dönüm noktası vardır. O an gelir, bir şeylerin farklı olduğunu fark edersiniz. Mesela, çok sevdiğiniz birinin davranışlarını düşündüğünüzde, kafanızda bir soru işareti belirmeye başlar: Acaba ben narsist biriyle mi birlikteyim? Bu sorunun cevabını ararken, bilimsel bir bakış açısı ve biraz da günlük yaşam örnekleriyle, narsizm ve narsist kişilerle ilgili bazı ipuçlarını tartışalım.
Narsizm Nedir?
Narsizm, aslında bir kişilik bozukluğu olarak tanımlanabilir. Kişiler genellikle kendilerini aşırı derecede önemli, özel ve benzersiz görürler. Kendi ihtiyaçlarını ve isteklerini ön planda tutar, başkalarının duygusal ihtiyaçlarına kayıtsız kalabilirler. Elbette, herkesin zaman zaman kendini ön planda tutması doğaldır. Ancak narsist kişilerde bu durum bir takıntıya dönüşebilir.
Bir narsistle birlikte olmak, bazen ruhsal olarak yıpratıcı olabilir. Bu yazıda, “Bir narsistle beraber olduğumu nasıl anlarım?” sorusuna dair bazı işaretlere yer vereceğiz. Evet, bu oldukça zor bir durum olabilir, ama sakin olun. Bilimsel bakış açısıyla durumu netleştirebiliriz.
1. Sürekli Olarak İlgi Bekler
Bir narsist, sürekli olarak ilgi ve takdir görmek ister. Örnek verecek olursam, bir arkadaşım vardı, diyelim ki ismi Zeynep. Zeynep, her gün sosyal medyada, çevresinde ve ilişkilerinde kendine sürekli onay alıyordu. Bir iş yapar, “Aman Tanrım, ne kadar mükemmelim!” diye düşünürdü. Eğer bu ilgi bir şekilde eksik olursa, Zeynep hemen üzülür, sessizleşir ya da sürekli “Beni kimse anlamıyor” gibi cümleler kurardı. Narsist kişilerde bu sürekli onay arayışı, adeta bir açlık gibidir.
Eğer sevgiliniz, sürekli olarak kendisini yüceltmenizi, sürekli takdir etmenizi ve en ufak başarıları bile kutlamanızı istiyorsa, bu narsizmin bir belirtisi olabilir. Her şeyin, onun etrafında dönmesini beklerler. Bu durum, zamanla sizi duygusal olarak tükenmiş hissettirebilir.
2. Empati Eksikliği
Empati, bir kişinin başkalarının duygularını anlaması ve onlara karşı duyarlılığıdır. Narsist kişilerde ise bu yetenek neredeyse yok gibidir. Sevgiliniz, sizin üzgün olduğunuzu fark ettiğinde, bunu görmezden geliyorsa ya da ilgi gösterdiği tek konu kendi problemleri ise, bu durum bir kırmızı bayrak olabilir.
Bir arkadaşım, Melis, birkaç ay önce ilişkisinde yaşadığı bu durumu anlatmıştı. “Bir gün sevgilimle tartıştık, o kadar çok zorlandım ki. Ama o sadece ‘Bana ne? Benim işlerim var, yapmam gereken şeyler var,’ dedi. Sanki ben yoktum, sadece kendisi vardı,” demişti. Melis, o an bir narsistle ilişkisini sorgulamaya başlamıştı. Empati eksikliği, bir narsistin en belirgin özelliklerinden biridir.
3. Manipülasyon ve Suçlama
Bir narsistle beraber olduğunuzu anlamanın bir diğer yolu ise, sürekli suçluluk duygusuyla manipüle edilmenizdir. Narsist kişiler genellikle karşısındaki kişiyi suçlayarak olayları kendi lehlerine çevirirler. Mesela, bir tartışmada tamamen haksız olduklarını bildiğiniz halde, bir şekilde suçluymuşsunuz gibi hissettirilirsiniz.
Narsist kişiler, “Bunu senin yüzünden yaptım” gibi cümlelerle durumu kendilerinin hatalı olduğu halde, sizden sorumlu tutabilirler. Duygusal manipülasyon ve suçlama teknikleri, bir narsist ilişkisini tanımanın en belirgin yollarından biridir.
4. İlgisizlik ve Değer Verme Eksikliği
Başlangıçta her şey mükemmel olabilir. Narsist kişi, sizi adeta bir kraliçe ya da kral gibi hissettirebilir. Ancak zamanla bu ilgisi azalır. Size ilgi gösterdiğinde bile, çoğu zaman yüzeysel olur. Sizi anlamaz, sadece sizin gözünüzde kendini iyi hissetmek için varlığını sürdürür.
Bir süre sonra, sizin değerli olduğunuzu hissetmiyorsanız ve narsist kişiyi yalnızca kendi çıkarları için yanınızda buluyorsanız, bu da bir başka uyarı işaretidir.
5. Aşağılayıcı Davranışlar ve Küçümseme
Bir narsist, kendisini üstün görmek ister ve bu yüzden çevresindekileri küçük düşürmeyi alışkanlık haline getirebilir. Bazen küçücük bir yorum bile moralinizi bozabilir. “Bunu yapamayacak kadar zayıfsın,” ya da “Senin gibi biri için bu iş zor olur,” gibi söylemler, narsistlerin sıkça kullandığı yöntemlerdir. Bu tür aşağılayıcı davranışlar, zamanla sizi psikolojik olarak etkileyebilir.
Sonuç: Narsistle Beraber Oluyor Olabilirsiniz, Peki Ne Yapmalı?
Bir narsistle birlikte olmak zorlayıcı olabilir, ancak bu durumun farkına varmak, sağlıklı sınırlar koymak için ilk adımdır. Öncelikle, duygusal ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurun. Kendi değerinizin farkında olun. Eğer sürekli olarak manipüle ediliyorsanız ve duygusal olarak tükeniyorsanız, ilişkinizi gözden geçirmek isteyebilirsiniz.
Unutmayın, herkes zaman zaman hatalar yapabilir. Ancak narsist bir kişiyle sürekli olarak bu tür manipülasyonlar içinde olmak, ruh sağlığınız üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. İyi bir ilişki, karşılıklı saygı ve anlayışla olmalıdır. Eğer narsist bir ilişki içindeyseniz, kendinize zaman ayırın, duygusal ihtiyaçlarınızı gözden geçirin ve gerekiyorsa bir uzmandan destek alın.
Hayatınızı iyileştirebilmek için bir adım atmak, her zaman size fayda sağlar.